Genel

Sonra bir gün kapı açılır, mutfak kapısından bir ses ”Yenge” der, “Evde min?”der. Gözler kançanağına dönmüştür ağlamaklı değildir oysaki sesi, öfke vardır telaş vardır hatta yorgunluk vardır, sıcaktır hava ”Canı cehenneme bu hayatın” ifadesi vardır. Anneme bakarım, ama ben ağlamaklıyım. ”Anne” derim,  “anne halam geldi.”.  “Yer yarılsa yerin dibine girsem” derim içimden.

Halam, aslında halamın kızı ama ben hala derim ona da aramızdaki yaş farkından belki,       belki ben doğduğum zaman onun kocaman gelinlik kız olmasından hatta ben doğduktan 1 yıl sonra onun da benim gibi kızı olmasından belki, hep hala olmuştur benim için.

Kaderin değiştirilemeyeceği aslında o gün kafamın bir yerlerine kazınmıştır, ben henüz küçükken, henüz Küçük Kaymaklı’da yaşarken, hani evdeki tüm erkeklerin evden alınıp götürüldüğü bir gecenin sabahında, geri dönebilen şanslılardandı halamın kocası. Babam gelmemişti…  Diğerleri gelmişti. Hani babam için ağlarken, geri gelmelerine sevinemediğimiz erkeklerden biri. Öylesine gelmişti diğerleri gibi, baba bildikleri, ”Dayı” dedikleri insan geri gelmediği için onlar da geldiklerine sevinememişlerdi.

”Yok yenge yok . Ben bağırdıkça,  “Nerde benim kocam?” dedikçe kimse bir şey söylemiyor yenge, ben bunlara artık inanmıyorum. Kocam gitti hem midesi de ağrıyordu, bir haftadır haber alamadık, her gün gidip ölü listesine bakıyorum yok yenge yok, zaten mide kanaması geçirdi bir hafta önce, gitme dedim, almayın dedim götürmeyin dedim, dinlemediler  Aldılar kocamı. Dağa verdiler,  Beşparmaklar’da napar o midesi kanarsa. Haplarını verdim yanına alır mı dersin yenge?”

Annem bakıyor gözleri kanıyor sanki, ”Tamam be kızım” diyor “tamam hus artık,  kötü haber tez ulaşır bir şey olsa çoktan duyardın. Bir yere saklanmıştır. Biraz durulsun ortalık gelecek, Allah onu çocuklarına bağışlar, böyle konuşma kötü düşündükce kötü şeyler olur be Günay, merak etme ilaçlarını da almıştır yoksa  hastaneye getirirlerdi, dayın onu bulurdu” der, “yürüyerek gelse gelemez bu kadarcık günde” der. Der ama acaba inanır mı, yüzüne bakarım yalanını farkederim. Sonra hep insanların yüzündeki yalanları okumayı öğrenirim.

Bir acı ki zor dayanılır. Bir acı ki ne yapacağını bilmez insan. Hala gelir, hala kızı gelir, babam eve geldikçe biz soran gözlerle bakarız. Yıl 1974 kayıp çok dediler, dediler de ateş de düştüğü yeri yakar. Babam  “Yine haber yok hanım” der, “yine haber yok İhsan’dan…”

Çok sürmez bu habersizlik, gelmesini istemediğimiz haber tez gelir.

Halam gelir ağlar sızlar, kimseye bir şey anlatmaz sormaz sorgulamaz. Damattır evlattır. ”Kızım çok genç ama çocuklar çok ufak” der,  “nasıl büyür bu sabiler, anasının kaderi kızına yazılmış” der. ”Ben bilirim babasız çocuk büyütmeyi” der, hem kendi kaderine ağlar hem kızının kaderine gözyaşı döker.

Ve hiçbir gerçeğin saklı kalamayacağını bir daha öğreniriz bir gün. Kapı açılır feryat figan ”Yenge kocamı bulmuşlar ilk gün ölmüş benim kocam der ama inanmam. Yok yenge yok bunlar benim gidip gelmemden bıktılar şimdi bana bu senin kocan diye bir mezar verecekler, ben inanmam kocam gelecek” der, demez aslında feryat figan bağırır, acı ki tarifi zor, acı ki yer ve gök birleşmiş araya sıkıştırmış nefes alınamamacasına.

Öyle sıkışmış ki içindeki, içinde kalmış anlatamamış acıyı, ağlamış ama kan akmış gözünden, gözyaşı terketmiş gitmiş de sonra hep gelmiş yoklamış. İçim acır, içim ezilir, kime üzüleyim bilemem, çocukluğumun arkadaşının babasına mı, halanın damadına mı, halanın kocasına mı yoksa kaybolan yitip giden bir adama, bir damada, bir babaya mı?

Sonra gidilir gelinir, mezar bulunur, feryat figan yapılır, ben arkadaşımın yüzüne bakamam utançtan, sanki ben savaşmışım gibi. Savaşı sanki ben yapmışım gibi olurum. Bir aile inanamadığı bir savaşın bedelini öder, gerçek gibi yalan gibi bütün olanlar,  ama hayat işte, ateş de düştüğü yeri yakar. Sonra bir daha hiç bir şey eskisi gibi olmaz, olamaz hiçbiri için.

Sonra, sonra ben daha sıkı sarılırım aileme. Bilirim ki bir gün hiç beklenilmeyen bir anda hayat biter, çünkü biz Kıbrıs’ın çocuklarıyız. Ne zaman ne olacağını bilemeyiz. Bir sabah savaş der çığırtkanlar, bir başkası alkış tutar, bilmezler ki biz adalıyız, ruhumuzda huzur var, aile var, çocuklarımız var, biz her seferinde yeniden barış diye bağırırız, çünkü biz biliriz ki savaş can yakar, içini acıtır bir daha eskisi gibi olmaz, ama biz adalıyız, ruhumuzda huzur var.

 

Hafta sonu yolum Riva’ya düştü. Yol üstünde olmamasına rağmen nasıl düştü diyenleriniz olacak tabii ki ama, eğer güzel bir gün, açık havada biraz huzur yaşamak istiyorsanız ve sessiz ve sakin bir ortam sizi mutlu edecekse, yolunuz Riva’dan geçmeli. Birkaç saat İstanbuldan uzak, İstanbulun yanında .

Riva adı nerden geliyor dedim bir araştırma yaptım ki gerçek bir Rumca sözcük olduğunu öğrendim . Riva sözcüğünün 2 ayrı kökeni varmış. Birincisi kelime anlamıyla Rumca’da “su kenarındaki yerleşme” olan bu kelime, Osmanlılara da aynen geçerek Karadeniz kıyısındaki bir köyün adı olmuş (Rumca karşılığı; “Rhebas”tır). İkinci olarak Rumcada “bataklık ve sulu yer” demek olup, buranın arazisi de ilk zamanlar bu şekilde olduğunu bize hatırlatmaktadır . Sonradan arazinin kenarına kurulan yerleşme, aynı adla anılır olmuş. 20 yüzyılın başlarında Rumların oturduğu, 1. Dünya savaşı sonrasında buraya Karadenizli göçmenlerin yerleştirildiği bilinmektedir .

Köyün kuruluşunun Cenovalılara kadar gittiği söylenmektedir.

İstanbula çok yakın , TEM otoyolu Kavacık sapağı yolundan ayrılıyorsunuz , Beykoz ilçesinde, eski köy yolları üzerinden 22 km gidiyorsunuz, karşınızda şirin küçük bir köy geliyor . Son yıllarda çok gözde bir köy olmasına karşın, hala şehir stresinden kaçıp kurtulabileceğiniz bir yer burası. Hele bir fotoğraf tutkunuysanız size sayısız kare verebileceğini unutmayın buranın .

Köye girişte sizi Riva deresinin üstündeki köprü karşılıyor . İlerledikçe hala bozulmamış köy meydanına ulaşırsınız . Ve uzayan giden bir kumsal vardır . Yazın çok kalabalık olduğunu duymuştum ama kışın kimseleri bulamazsınız. Kahvaltı yapmayı düşünüyorsanız sahildeki küçük balıkçıların uyanıp dükkanı açmasını bekleyeceksiniz . Öyle çok erken olmayacağını önceden kabullenin. Ama bizim yaptığımız gibi öğle saatlerinde, sahildeki bu balıkçılarda bir bardak şarap eşliğinde çok güzel balık yiyebileceğinizi unutmayın, ne de olsa Karadeniz lokantaları

bunlar . Çok ısrar ederseniz karalahana sarması bile bulursunuz .

Ve gelelim Cam Ocağı’na. Ne alaka, tam Riva’dan bahsediyorduk demeyin şimdi . Cam Ocağı Vakfı bünyesinde faaliyet gösteren Cam Ocağı, Rivaya çok yakın Öğümce köyünde, Beykoz’da. Rivaya gitmişken cam ocağını görmeden gelmek büyük bir kayıp olur düşüncesindeyim . Burası büyük bir atölye-işletme . Burada hem cam sanatını izleyebiliyorsunuz hem de arzu ederseniz cam ustalarının refakatinde siz de uygulayıcı olabiliyorsunuz. Ve tek kelime ile özetlersek camın değişimine tanıklık yapıyorsunuz . Oldukca büyük olan atölyede tam bir şölen izliyorsunuz . Ustalar bir yandan fırınların önünde camın ham maddesini ısıtırken diğer tarafta da buna üfleyerek şekillendiren bir başka usta sizin dikkat kesilmenizi sağlıyor. Bir yanda bir misafir, acemi tavırlarla cama üfleyemiyorken, diğer yandaki ustanın rengarenk camlarla nasıl oynadığını gözlemliyorsunuz. Küçük bir cam hammaddesinin insan elinde(tabii ki ele alamayacak kadar sıcak) nasıl şekilden şekile girdiğini ve nasıl nadide parçalar haline geldiğini izliyorsunuz. Size ayrılmış yerden izlemek yetmiyor bazen kendinizi ustaların yanına atmak istiyorsunuz ama yapamıyorsunuz çünkü heryerde fırın var her yerde cam var. Ve burdaki maceranızı arzu ederseniz cafede bir bardak çay içerek tamamlıyorsunuz, veya bu nadide parçalardan alabiliyorsunuz .

İşte Riva; İstanbula yakın , İstanbul gibi olmayan , köy denilen ve aslında köy hayatı sunmayan Karadenizin küçük bir yerleşim yeri. Gitmişken bir fotoğraf daha çekmek için saatlerce bekleyebileceğiniz bir yer. Hele bir de gün geceye dönünce Riva deresi ile Karadenizin birbirini kucakladığı yerde, güneşin alev alıp dereyı kırmızıya boyadığı saatleri fotoğraflamadan geri gelmeyin derim.